Een spontaan verblijf bij een nomaden familie

Tijdens onze rondreis door Mongolië hebben we bij een aantal nomadenfamilies geslapen. In hun ger of yourt (de Russische benaming) wel te verstaan. De manier waarop dit verliep vonden wij zeer speciaal en daarom willen we het meest bijzondere verblijf graag tot in detail met jullie delen. Omdat dit verblijf geheel spontaan ontstond laat dit duidelijk zien hoe gastvrij de Mongoolse cultuur werkelijk is. Zonder enkel besef van onze komst heeft deze familie ons met open armen ontvangen, puurder kan bijna niet toch? 

20.00 uur – Bone games
Lichtelijk verdwaald arriveren we bij de woonplaats van Basembat en zijn familie. Omdat de familie waar we eigenlijk naar op zoek zijn verhuisd blijkt te zijn, wordt ons aangeboden hier de nacht door te brengen. En dat slaan we natuurlijk niet zomaar af. We hebben denk ik ook weinig keus, want volgens mij bevinden we ons echt in the middle of nowhere. Bij binnenkomst krijgen we een schaaltje thee met melk en gaat er een schaal met brood rond. Wij pakken er iets af, wat nog het meest op deeg met rozijnen lijkt. Een van onze Mongoolse medereizigers begint vermakelijk te lachen, maar knikt vervolgens instemmend dat we het gewoon op kunnen eten. De smaak blijkt, anders dan verwacht, erg sterk te zijn. Het is eerder te vergelijken met een sterke kaas dan met deeg. Iets later zien we dan ook dat het de bedoeling is dat je er een stukje afbreekt en het samen met een stuk brood nuttigt. Een beetje beschaamd leggen we de klont allebei maar weer terug in de schaal, ook al hebben we er inmiddels al de helft vanaf gegeten.

Engels spreekt de familie niet, maar gelukkig kan alles worden vertaald door onze medereizigers. Basembat en zijn vrouw hebben vier kinderen. Hun drie dochters zijn op het moment niet thuis. Zij zijn doordeweeks op school en komen in de weekenden naar huis. Norro is de jongste (5 jaar) en is als wij binnenkomen aan het spelen met geitenbotjes. Al snel wordt ons uitgelegd dat deze botjes de basis vormen voor verschillende spellen, genaamd ‘bone games’. Elk botje heeft vier verschijningen: paard, kameel, geit en schaap (afhankelijk van hoe je ze neer legt, zie foto). De regels worden ons uitgelegd en we spelen een aantal spelletjes met Norro. Ondertussen wordt er door de vrouw des huizen eten voor ons gemaakt.

21.00 uur – Paardenwat?
Het eten is klaar en er komt een schaal vol met vlees en stukken deeg op tafel. Aanvallen maar! Als we rond het tafeltje gaan zitten moet Tijl een stukje opschuiven. Hij zat namelijk in het precieze Noorden van de ger en dit is de plaats van het gezinshoofd. Deze plek is recht tegenover de deur die altijd op het zuiden gericht staat, waardoor de deur overdag dus altijd het zonlicht opvangt. Met zijn allen pakken we het vlees uit de schaal, bordjes zijn er niet, en snijden er stukken vanaf. Het is gekookt paardenvlees en bevat van alles: een hart, ribben, de nek, de maag en andere ingewanden. De smaak is prima maar de structuur van sommige onderdelen was af en toe wat lastig te verwerken als je het niet gewend bent. Uhm ja, laten we het daar maar op houden. Het voorkomen van de maag deed ons trouwens meer denken aan een ander deel van een paard (zie helemaal links op de foto), waardoor de eetlust ook vrij snel werd bedorven. Bij het eten kregen we nog een kopje soep wat voornamelijk te omschrijven is als super zout! Blijkbaar valt het bij de rest goed in de smaak want iedereen slurpt het lekker naar binnen. Ja, slurpen is hier absoluut niet onbeleefd zoals wij gewend zijn, iedereen doet het. 

22.00 uur – Tijd voor wodka
Het eten is op dus het is tijd om onze spullen uit de auto te halen. We maken een klein pakketje met daarin wat snoep en een fles wodka, als bedankje dat we mogen blijven slapen. Verrast wordt de inhoud van het tasje bekeken en de fles wodka gaat meteen open. Basembat deelt de wodka uit door voor iedereen om de beurt het (zelfde) glaasje te vullen. Het uitdelen, aannemen en teruggeven van het glaasje hoort dan telkens met de rechterhand te gebeuren, links is onbeleefd. Dit zet zich voort tot de fles helemaal leeg is. Norro is inmiddels in slaap gevallen en door zijn moeder in een van de twee bedden die zich in de ger bevinden gelegd.

23.00 uur -Lampje uit
Onder toeziend oog van Basembat spelen wij nog wat potjes shithead en kamelen race. Als ook zijn vrouw, naast Norro in slaap is gevallen, besluiten wij onze matjes ook neer te leggen en kruipen we onze slaapzakken in. Het licht, waarvan de stroom wordt opgewekt door een zonnepaneel dat buiten staat, gaat uit.

9.00 uur – Zwaar ontbijt
Basembat heeft er al voor gezorgd dat het weer lekker warm is in de ger als wij wakker worden. Snel kleden we ons aan, en ruimen we onze spullen weer op. We gieten wat water over elkaars handen zodat we ons weer wat kunnen opfrissen en poetsen onze tanden. Het ontbijt staat inmiddels op tafel. Dit bestaat wederom uit brood, ‘kaas’ en paardenvlees. Vooral de door onszelf meegebrachte zoetigheden vallen bij ons daarom in de smaak. De rest spoelen we weg met de voor ons inmiddels bekende melkthee, aan deze smaak valt echter wel te wennen.

10.00 uur – Echte nomaden
We zijn weer klaar voor vertrek. Basembat en zijn vrouw laten ons weten dat ze het leuk vonden dat we er waren en dat we altijd welkom zijn als we weer eens in Mongolië komen. Goed om te weten, alleen moeten we ze dan nog maar eens zien te vinden. De meeste nomaden families verhuizen namelijk vier keer per jaar, zo ook Basembat en zijn gezin. Op deze locatie keren ze elke winter weer terug, zodat tijdens deze koudste maanden hun vee (schapen, geiten koeien en paarden) in de stallen kan overnachten die ze op deze plek hebben gebouwd. We nemen buiten nog wat foto’s van de familie en hun bezittingen en zetten onze reis weer voort.